Ավելի քան մեկ միլիոն ամերիկահայ իրավունք ունի քվեարկելու այսօր անցկացվող ԱՄՆ-ի նախագահի ընտրություններում։ Թեկնածուներ Թրամփն ու Հարիսը հայկական սփյուռքին աջակցություն են խոստանում Ղարաբաղի հարցում: «Լեռնային Ղարաբաղից տեղահանված հայերի՝ իրենց տները անվտանգ վերադառնալու իրավունքը կենսական նշանակություն ունի հայ ժողովրդի համար»,- նշել էր դեմոկրատ թեկնածու Քամալա Հարիսը։ Հանրապետական թեկնածու Դոնալդ Թրամփը բարձրացրել էր խաղադրույքը՝ Ղարաբաղն անվանելով Արցախ:               
 

«Իմ եր­կու գր­քե­րում էլ մե­կու­սաց­ման թե­ման այն­քան ակն­հայտ է ու մեծ, որ նրա կող­քին այս նոր մե­կու­սա­ցու­մը ծի­ծա­ղե­լի է»

«Իմ եր­կու գր­քե­րում էլ մե­կու­սաց­ման թե­ման այն­քան ակն­հայտ է ու մեծ, որ նրա կող­քին այս նոր մե­կու­սա­ցու­մը ծի­ծա­ղե­լի է»
02.06.2020 | 01:14

Արձա­կա­գիր Ա­ՐԱՄ Ա­ՎԵ­ՏԻ­ՍԻ հետ զրու­ցել ենք Covid 19-ի պար­տադ­րած կա­նոն­նե­րի, գրո­ղա­կան կան­խա­տե­սում­նե­րի, ա­րա­մա­վե­տի­ս­յա­նա­կան բա­նաձևում­նե­րի, ինչ­պես նաև նրա նոր՝ դեռևս ան­տիպ գր­քի մա­սին։

-Զգու՞մ ես հա­կա­սու­թյու­նը. մինչև հի­մա մարդ­կանց ա­սում էին՝ պոկ­վեք տնից, հա­մա­կարգ­չի էկ­րա­նից, խրա­խու­սում՝ բնու­թյու­նը, կեն­դա­նի շփում­նե­րը, ա­ռողջ ապ­րե­լա­կեր­պը, հի­մա պաշ­տո­նա­պես պար­տադր­վում է՝ սահ­մա­նա­փա­կել կամ բա­ցա­ռել նշ­ված­նե­րը։ Ինքդ հետևու՞մ ես պա­րե­տի ո­րո­շում­նե­րին։ Մնա­ցի՞ր տա­նը։
-Ես միշտ մնա­ցել եմ տա­նը՝ ան­կախ այն բա­նից՝ պա­րետն ինչ է ո­րո­շել: Ան­կախ ա­մե­նից, ինչ իր հետ բե­րեց այս գե­ղե­ցիկ վի­րու­սը: Ին­չու՞ գե­ղե­ցիկ: Մե­նա­կու­թյան, ա­ռանձ­նա­նա­լու մեջ է այն ճա­նա­պար­հը, ո­րը տա­նում է մար­դուն դե­պի ինք­նա­ճա­նա­չո­ղու­թյուն: Ինք­նա­ճա­նա­չու­մը այն է, երբ ա­ղիք­ներդ թափ­ված քայ­լում ես հա­յե­լու դի­մա­ցով: Երբ ոչ թե մեր­կա­նում ես, այլ հեր­ձում ինքդ քեզ: Երբ տրե­պա­նա­ցիա­յի ես են­թար­կում գանգդ, հե­տո ու­ղեղդ թա­փում ես դի­մացդ, որ նո­րից հետ հա­վա­քես ու ի­րեն տաս նոր ձև: Այս ա­մե­նը պա­րե­տը նկա­տի չու­նի՝ ա­սե­լով՝ մնա­ցե՛ք տա­նը: Նա ուղ­ղա­կի չի ու­զում, որ հի­վան­դու­թյու­նը տա­րած­վի: Իսկ հի­վան­դու­թյու­նը ար­դեն վա­ղուց կար: Մենք չենք կա­րո­ղա­նում հեր­ձել մեզ: Դա է հի­վան­դու­թյու­նը: Ես նույ­նիսկ մտա­ծում եմ, որ դպ­րոց­նե­րում պետք է դա­սա­ժամ տրա­մադ­րել դրա հա­մար: ՀԵՐ­ՁԵ­ԼՈՒ ԴԱՍ:
Մենք այդ­պես էլ չկա­րո­ղա­ցանք մնալ տա­նը: Ա­յո՛, ո­մանք փող չու­նեն և դրա հա­մար պի­տի աշ­խա­տեն: Ես դա հաս­կա­նում եմ: «Տա­նը մնա­ցած» ար­տա­հայ­տու­թյու­նը մեր երկ­րում միշտ բա­ցա­սա­կան ի­մաստ է ու­նե­ցել: Այդ­պես բնո­րո­շում են ան­պի­տան մար­դուն։ Բայց ինքն իր հետ մնա­լը մար­դուն տա­նում է դե­պի աս­կե­տիզմ՝ ճգ­նա­կե­ցու­թյուն, ո­րը իր հեր­թին նշա­նա­կում է վար­ժե­ցում: Մենք այդ­պես էլ չկա­րո­ղա­ցանք վար­ժեց­նել մեր ներ­քին կա­պի­կին: Եվ շա­տե­րի դեպ­քում կա­պի­կը այդ­պես էլ մարդ չդար­ձավ:
-Ա­սում էին՝ լավ ա­ռիթ է գիրք կար­դա­լու, բայց դու կար­ծես ա­ռանց մե­կու­սաց­ման էլ գիր­քը ձեռ­քիցդ ցած չես դրել։
-Տխուր է, որ հենց հրա­տա­րա­կիչ­նե­րը, գրա­կա­նա­գետ­նե­րը, գրող­նե­րը (ի­հար­կե, մեր դեպ­քում բո­լո­րը չա­կերտ­նե­րում) սկ­սե­ցին խո­սել, որ կա­րե­լի է այս օ­րե­րին գիրք կար­դալ: Ինչ­պես մեր հայ Սե­լի­նը՝ Խա­չա­տուր Ա­բո­վյա­նը, կա­սեր ՝ «Պա­րապ վախ­տի խա­ղա­լիք»: Գիր­քը մեր պա­րապ վախ­տի հա­մար է: Ոչ թե պա­րապ ժա­մա­նա­կի, այլ հենց վախ­տի: Մենք այդ­պես էլ ժա­մա­նակ չու­նե­ցանք կար­դա­լու. մենք գր­քի հետ ա­մե­նա­շա­տը կա­րող ենք խա­ղալ, դարձ­նել գրա­կա­նու­թյու­նը խա­ղա­լիք: ՈՒ հենց դրա­նով էլ զբաղ­ված են մեր ար­վես­տա­գետ­նե­րը: Ո­րով­հետև մեր սերն­դի մեջ ծն­վե­ցին այն մար­դիկ, ո­րոնք գրա­կա­նու­թյու­նը խա­ղա­լիք դարձ­րին, իսկ ժա­մա­նա­կը՝ վախտ:
Խո­նարհ­վե՛ք այս վի­րու­սի դի­մաց. նա շա­տե­րի հա­մար դար­ձավ Ա­ռա­ջին ու­սու­ցիչ։
-Իսկ քո գիր­քը՝ նոր գիր­քը, գրու՞մ ես։
-Ար­դեն վեր­ջաց­րել եմ: Մի քա­նի բան պետք է ա­վե­լաց­նեմ և հանձ­նեմ մարդ­կանց: Ե­թե կար­դա­լուց հե­տո սկ­սում են հայ­հո­յել, ու­րեմն ա­մեն ինչ ճիշտ է: Այս նոր գիր­քը հայ­հո­յե­լու ար­ժա­նի է: Այս գր­քի հա­մար նոր հայ­հո­յանք­ներ պետք է ստեղ­ծել:
-Մե­կու­սաց­ման մղ­ձա­վան­ջը ինչ-որ բա­ներ թե­լադ­րե՞ց՝ թե­մա, մտ­քեր, շեշ­տադ­րում։ Ի դեպ, երբ գրում էիր նա­խորդ գիրքդ՝ «Ճար­տա­րա­պե­տա­կան մու­տա­ցիան», թավ­շյա հե­ղա­փո­խու­թյու­նը ծայր ա­ռավ, և է­լի հարց­րել եմ՝ այդ ա­մե­նը ար­տա­ցոլ­վե՞ց գր­քիդ մեջ։
-Ես նա­խոր­դը գրել էի հե­ղա­փո­խու­թյու­նից ա­ռաջ, ուղ­ղա­կի մար­դիկ տե­սան այն հո­գե­վի­ճա­կը, ո­րը հա­սու­նա­ցել էր, և կա­պե­ցին հե­ղա­փո­խու­թյան հետ: Իմ սիր­տը խառ­նում է քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նից, և ես չեմ ու­զում կա­պել ինձ հա­մար ա­մե­նա­թանկ բա­նը՝ Գրա­կա­նու­թյու­նը, քա­ղա­քա­կա­նու­թյան հետ: Իմ գր­քե­րը ա­պա­քա­ղա­քա­կան են: Իմ եր­կու գր­քե­րում էլ մե­կու­սաց­ման թե­ման այն­քան ակն­հայտ է ու մեծ, որ նրա կող­քին այս նոր մե­կու­սա­ցու­մը ծի­ծա­ղե­լի է:
-Ի դեպ, ին­չի՞ մա­սին ես գրում այս ան­գամ։
-Բո­լոր լավ գրող­նե­րը միշտ մահ­վան մա­սին են գրում:
-Նոր գր­քիցդ մի հատ­ված կա­ռանձ­նաց­նե՞ս, փոքր հատ­ված, որ գու­ցե այ­սօրն է հի­շեց­նում։
-Ինչ­պես ա­սում էր Ժան Ժե­նեն, ար­վես­տը ստեղծ­վում է ոչ թե ա­պա­գա­յի կամ այ­սօր­վա հա­մար, այլ մե­ռյալ­նե­րի։ Այն մե­ռյալ­նե­րի, ո­րոնք ե­ղել են մե­զա­նից ա­ռաջ: Մի­լիոն­նե­րով: Այ­սօր­վա օ­րը չկա իմ նոր գր­քում: Կա ե­րեկ­վա­նը: Իմ գր­քե­րը, ի դեպ, շատ են սի­րում կար­դալ վե­րա­ցած ազ­գե­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը, հատ­կա­պես նրանք, ո­րոնք լավ տի­րա­պե­տում են ա­րա­մե­րե­նին:
-Նա­խորդ գիրքդ՝ «Ճար­տա­րա­պե­տա­կան մու­տա­ցիան», կար­ծես ի­րա­կա­նու­թյուն է դառ­նում։ Կան­խա­տե­սու՞մ էիր որ­պես գրող, թե՞ զու­գա­դի­պեց։ Դեռ այլ կար­ծիք էլ կա, որ գի­րը ի­րա­կա­նու­թյուն է դառ­նում, գու­ցե քո գր­քով ինչ-որ կերպ նպաս­տե՞լ ես մեր այս մու­տաց­ված ի­րա­կա­նու­թյա­նը։
-Պա­տա­հա­կան չէ, որ ես ա­սա­ցի մե­ռած­նե­րի հա­մար գրե­լու մա­սին: Միայն հետ նա­յե­լով կա­րող ես տես­նել առջևդ: Եվս մի հի­մա­րու­թյուն, որ կա մեր մեջ. եր­բեք հե՛տ մի նա­յիր: Ես բո­լո­րին խոր­հուրդ եմ տա­լիս նա­յել հետ: Մի տե­սակ այն­պի­սի տպա­վո­րու­թյուն է, որ մեր դժ­բախ­տու­թյու­նը հենց այդ հետ չնա­յե­լու մեջ է: Ինչ­պե՞ս կա­րե­լի է ու­նե­նալ այս­պի­սի պատ­մու­թյուն, բայց 21-րդ դա­րում թույլ տալ միջ­նա­դա­րյան սխալ­ներ: Մենք այդ­պես էլ ո­չինչ չենք սո­վո­րի: Ի՞նչ է ա­պա­գան, ե­թե ոչ ան­հաս­կա­նա­լի, լղոզ­ված, ան­հայտ մի գա­լիք: Այն դեպ­քում երբ ան­ցյա­լը հս­տակ է:
Իմ գր­քե­րը նա­խազ­գու­շաց­նում էին: Բայց, ինչ­պես տե­սաք, չկա­յին կար­դա­ցող­ներ: Դուք բո­լորդ իմ գր­քի ի­րա­կա­նու­թյու­նում եք ապ­րում, բայց դրա մա­սին չգի­տեք:
-Ա­րամ, քո գր­քե­րը բա­վա­կա­նին լավ վա­ճառ­վում են, կարճ ժա­մա­նա­կում վե­րահ­րա­տա­րակ­վում մեկ ու ա­վե­լի ան­գամ և, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, բա­վա­րա­րու՞մ է քեզ գրա­դաշտն իր բո­լոր կող­մե­րով։
-Ինձ չի հե­տաք­րք­րում գրա­դաշ­տը: Ես իմ գործն եմ ա­նում՝ ա­մեն ին­չից ան­կախ:
-Նաև քեզ հետ զրույց­նե­րից ( ոչ միայն գր­քե­րիցդ) գի­տեմ, որ դու «ա­տում» ես քա­ղա­քի ներսն ու դուր­սը։ Կա­րե­լի՞ է ա­սել, որ քո մե­կու­սա­ցու­մը սկս­վել է ա­վե­լի վաղ, քան պար­տադր­ված այս մե­կու­սա­ցու­մը։
-Դե ի­հար­կե: Հե­տաքր­քիր բառ է ՄԵ­ԿՈՒ­ՍԱ­ՑՈՒՄ: ԿՈՒ­ՍԱ­ՑՈՒՄ: Մե­կու­սա­նա­լով մարդ մաքր­վում է: Մե­կու­սա­նա­լով վե­րա­դառ­նում ես քո ներ­քին ե­րե­խա­յին, ո­րը չու­ներ ոչ մի սահ­ման և՛ բա­ռի մեջ, և՛ նյու­թի: Խա­ղա­լիք­նե­րը կոտ­րում էիր, որ տես­նեիր ներ­սը, որ ջար­դե­լով հաս­կա­նա­յիր շարժ­ման մե­խա­նիզ­մը: Այն ե­րե­խան, որ ծն­վել էր որ­պես հեր­ձող, ո­րով­հետև ու­զում էր հաս­կա­նալ: Ե­րե­խան, որ թքած ու­նի քա­ղա­քա­կա­նու­թյան, չի­նով­նիկ­նե­րի, չի­նով­նիկ գրող­նե­րի և հրա­տա­րա­կող­նե­րի, հե­ղա­փո­խու­թյան, հա­կա­հե­ղա­փո­խու­թյան, նախ­կին ե­րեք և ա­պա­գա ե­րեք նա­խա­գահ, վար­չա­պետ, ազ­գա­յին ժո­ղով և է­լի այս­պի­սի տգեղ երևույթ­նե­րի վրա: Ո­րով­հետև ներ­քին մե­խա­նիզ­մը, ո­րը սահ­ման­ներ է կոտ­րում, ա­վե­լի կարևոր է: Հա­վերժ շար­ժի­չը, որ մեր մեջ ի սկզ­բա­նե դր­ված էր, վա­ղուց ար­դեն ժան­գո­տել է ու փտել:
-Իսկ գու­ցե հա­կա­ռա՞կն է. մինչ բո­լո­րը մե­կու­սա­նում են, դու գտ­նում ես քեզ ու քա­ղա­քը։
-Ես ա­մեն օր տես­նում եմ ոչ թե խցան­ված աչ­քեր, ա­կանջ­ներ, ես ա­մեն օր տես­նում եմ խցան­ված մար­դիկ: Խցան­ված սր­տեր ու մտ­քեր: Նրանք չեն մե­կու­սա­նում, ո­րով­հետև մե­կու­սա­ցու­մը միայն կա­րող է ինք­նա­կամ լի­նել: Այս­տեղ մար­դիկ ի­րենց տնե­րում խցան­վում են: Խցան­ված մար­դը ո­չինչ չգի­տի ՄԵ­ԿՈՒ­ՍԱ­ՆԱ­ԼՈՒ մա­սին:
Մե­կու­սա­նալ: Մեկ ՈՒ­սա­նալ։ Մե­նակ ինքդ քեզ հետ ու­սա­նել: Սո­վո­րել: 21-րդ դա­րի մար­դու հա­մար սա գրե­թե անհ­նար է:
-Ի՞նչ ելք ես կան­խա­տե­սում Covid 19-ով պայ­մա­նա­վոր­ված ի­րա­վի­ճա­կից։ Ի՞նչ ես մտա­ծում, ի՞նչ կա­սեիր ըն­թեր­ցո­ղին զրույ­ցի վեր­ջում։
-Ես ո­չինչ չու­նեմ նրան՝ ըն­թեր­ցո­ղին ա­սե­լու: Իմ բա­ռե­րը չեն կա­րող նրան հաս­նել:
Իմ գր­քե­րը մե­կու­սաց­ման գովքն են, և քո­վի­դը ինձ օգ­նում է այդ գոր­ծում: ՈՒ­րեմն՝ կա­րե­լի է են­թադ­րել՝ ես իմ գր­քե­րով նրան էլ եմ մե­ծա­րում՝ այդ գե­ղե­ցիկ Վի­րու­սին:

Մե­կՈՒ­Սա­ցում և վի­րՈՒՍ: Եր­կուսն էլ սի­րում են մեզ և կողմ են մեր ա­ռա­ջըն­թա­ցին:

Զրույցը՝ Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ
Լուսանկարը՝ Միսակ ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ

Դիտվել է՝ 10190

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ